Preek 22 mei 2022 Uitgesproken door Ds Marloes Meijer uit Engelen: Overdenking 22 mei 2022 Preek Ds Gert Landman 18 september 2022 Preek Maarten Diepenbroek 25 september 2022 Overdenking van Pastor Pieter Visschers 13 november 2022 Preek Maarten Diepenbroek 22 januari 2023 Preek van Dirk Ophoff , 17 september 2023 Schuilkerk aan de Langendijk 72 te Gorinchem. Bestaanszekerheid: daar gaan we de komende tijd in de campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen veel over horen - want voor veel politieke partijen is dit een belangrijk thema - dat heeft alles te maken met het koopkrachtverlies dat momenteel optreedt - en dat nog veel groter zou zijn als de regering geen maatregelen zou nemen - wie in principe de eindjes net aan elkaar kon knopen, zakt nu door een ondergrens - daar zorgt de ongekende inflatie voor en speciaal de energieprijzen zijn een grote boosdoener - en dan heb je ook nog de energietransitie: wat gaat dat allemaal kosten en hoe gaat de gewone burger dat betalen? - genoeg redenen dus om het in de politiek van links tot rechts over bestaanszekerheid te hebben - partijen voelen zich geroepen om op dat punt met voorstellen te komen - en daar zullen ze ongetwijfeld elk hun eigen invulling aan geven Bestaanszekerheid: het lijkt erop dat Jezus in Matteüs 6 zegt dat we daar niet zo mee bezig moeten zijn - immers: maak je geen zorgen over wat je zult eten of drinken, of wat je moet aantrekken - dan heeft Hij dus niet over vormen van luxe, maar over de eerste levensbehoeften - mogen we ons niet druk maken over onze bestaanszekerheid? - zitten politici die daar een speerpunt van maken er helemaal naast? De Lutherse traditie reikt een concept aan dat kan helpen om met dit spanningsveld om te gaan - en dan doel ik op de tweerijkenleer, al schijnt Luther die term zelf niet gebruikt te hebben - het concept is ook niet strak gedefinieerd en uitgewerkt, wel een manier van denken - maar het komt erop neer dat Luther zegt (en daarmee staat hij in de lijn van de kerkvader Augustinus) dat God de wereld op twee manieren regeert - in de eerste plaats door middel van het evangelie en door de werking van de heilige Geest - daardoor gaan de gelovigen God gehoorzamen; hun manier van leven gaat overeenstemmen met Gods bedoeling - iets van het koninkrijk van God wordt daarin zichtbaar - in de tweede plaats regeert God door middel van de overheid - want lang niet iedereen is gelovig, lang niet iedereen laat zich aanspreken door het evangelie en leiden door de Geest - maar dat grote stuk van de werkelijkheid heeft ook ordening nodig - ook daar moet het kwaad beteugeld worden en de gerechtigheid bevorderd - om een voorbeeld te geven: bij de eerste manier hoort het woord van Jezus: wie het zwaard opneemt, zal door het zwaard omkomen - deze uitspraak past bij het koninkrijk van God - bij de tweede manier hoort de tekst van Paulus: de overheid draagt het zwaard niet tevergeefs - het staat allebei in de Bijbel en met behulp van de tweerijkenleer kun je dat met elkaar in overeenstemming brengen - Maar dan nu toegepast op het thema van de bestaanszekerheid en de bezorgdheid - Jezus zegt: maak je niet bezorgd - dat is de hoge inzet vanuit het evangelie, hier worden gelovigen op aangesproken - wat trouwens niet wil zeggen dat voor de gelovigen zaken als eten en drinken er niet toe doen en het helemaal geen thema zou mogen zijn - denk aan de eerste christelijke gemeente waar ze, volgens Handelingen, alles gemeenschappelijk hadden - of Bijbelteksten over de zorg voor de armen - Paulus die een collecte voor de arme gemeente in Jeruzalem organiseert - neem ook de verhalen over het delen van brood en vis en dat er dan voor iedereen genoeg is - maar het woord bestaanszekerheid zul je in het evangelie in dit verband niet tegenkomen - en het is niet prioriteit nummer één - hier klinkt Jezus’ woord: wees niet bezorgd En dat is een boodschap waar de politiek niet mee kan aankomen - de overheid mag blij zijn dat er op allerlei manieren gedeeld wordt - denk bijvoorbeeld aan de voedselbank - maar ze kan het daar niet van laten afhangen - ze kan niet doen alsof het koninkrijk van God al is aangebroken en er niemand meer tekort komt - de politiek heeft te maken met bezorgde burgers en moet daar iets mee - terecht is bestaanszekerheid een verkiezingsthema Alleen, voor christenen mag het daar niet bij blijven - in de politiek kunnen ze zich sterk maken voor bestaanszekerheid, of dat nu binnen een christelijke partij is of niet - en in je stemgedrag kun je rekening houden met dit thema - maar, als je Jezus goed beluistert, kan dit niet het enige zijn - want dan ben je nog niet toegekomen aan zijn uitdrukkelijke boodschap: wees niet bezorgd - en wat dat betreft zijn Jezus’ woorden wel een wake-up call - want je kunt denken op dat politieke en maatschappelijke vlak heel goed bezig te zijn - terwijl dan dít woord van Jezus in jouw leven niet tot z’n recht komt Waarom zegt Jezus dit eigenlijk zo nadrukkelijk: wees niet bezorgd? - wat beweegt Hem om dit zo naar voren te brengen - ik denk dat het vooral is omdat bezorgdheid je zo in beslag neemt - probeer het maar als gedachteoefening: als je bezorgd bent, wat moet er dan gebeuren om al je zorgen weg te nemen? - misschien heb je daar een antwoord op, maar is het echt waar? of zullen er dan nieuwe dingen zijn waar je bezorgd over bent? - de praktijk bewijst maar al te vaak dat het steeds opschuift: meer bezit betekent misschien meer bestaanszekerheid maar je hebt ook meer te verliezen - dus bezorgdheid los je eigenlijk niet op met meer middelen, bezorgdheid los je alleen op door met die houding te breken - door dat woord van Jezus serieus te nemen: wees niet bezorgd - en zolang je in beslag genomen wordt door je zorgen, ben je niet vrij