Preek 22 mei 2022 Uitgesproken door Ds Marloes Meijer uit Engelen: Overdenking 22 mei 2022 Preek Ds Gert Landman 18 september 2022 Preek Maarten Diepenbroek 25 september 2022 Overdenking van Pastor Pieter Visschers 13 november 2022 Preek Maarten Diepenbroek 22 januari 2023 Paaspreek 2024 Gorinchem Gert Landman Broeders en zusters, jongens en meisjes, Die vrouwen, de eerste getuigen van Pasen. Ze vluchten weg van het graf; de opdracht van de engel - om het aan de leerlingen te vertellen en aan Petrus – voeren ze nog even niet uit, zo ontdaan zijn ze door wat ze meemaakten. Wie gaat die zware steen wegrollen bij het graf? En dan is hij weggerold. En dan zit daar een jongeman in het wit, die precies weet wie zij zoeken: Jezus de Nazarener, die gekruisigd is. Hun droevige herinneringen aan Golgotha worden daardoor opgeroepen, maar meteen ook op zijn kop gezet: hij is opgewekt, je zult hem hier niet vinden, kijk daar heeft hij gelegen. Verwarring overvalt hen, ze vluchten bij het graf vandaan. Dit kunnen ze niet aan, dit wordt hun teveel. Eigenlijk is het wel mooi dat Marcus het hierbij laat. De evangelisten Matteüs en Lucas schrijven jaren later, zij voegen allerlei ervaringen van anderen toe die de levende Heer hebben gezien. Een samenvatting van die ervaringen is ook aan dit Marcus-evangelie toegevoegd. O.a. dat Jezus aan Maria van Magdala verschijnt, later aan de leerlingen en hen verwijt dat zij de eerste getuigen van de opstanding niet hebben geloofd. Blijkbaar hebben de vrouwen de opdracht van de boodschapper wel uitgevoerd. Maar dat vertelt Marcus hier niet, hij tekent alleen hun heftige reactie op: angst en schrik. Want wat hier gebeurt is onbestaanbaar: dood en begraven, en dan toch leven. Het doorkruist alles wat wij uit de biologie weten, van sterven en vergaan in de aarde. Het tart de natuurwetten. Want die wetten zijn gebaseerd op processen die zich altijd en overal herhalen; met de nodige variaties, maar het patroon is aldoor hetzelfde, daarom heet het ook een wet. Maar wat God doet aan Jezus volgt geen bestaand patroon of natuurwet maar doorbreekt die juist. Zo uniek is wat hier gebeurt. Dat benadrukt ook Paulus in zijn eerste brief aan de Korintiërs, die eindigt met een heel hoofdstuk over Pasen. Daarin zegt hij o.a.: 35 Nu zou iemand kunnen vragen: ‘Maar hoe worden de doden opgewekt? Met wat voor lichaam komen ze tot leven?’ 36 Dwaas die u bent! Als u iets zaait, moet dat eerst sterven voordat het tot leven kan komen. 37 En wat u zaait heeft nog niet de vorm die het later krijgt; het is nog maar een naakte korrel, een graankorrel misschien of iets anders. 38 God geeft daaraan de vorm die Hij heeft vastgesteld, en Hij geeft elke zaadkorrel zijn eigen vorm. 42 Zo zal het ook zijn wanneer de doden opstaan. Wat in vergankelijke vorm wordt gezaaid, wordt in onvergankelijke vorm opgewekt, 43 wat onaanzienlijk en zwak is wanneer het wordt gezaaid, wordt met schittering en kracht opgewekt. God geeft er een vorm aan zoals Hij die heeft vastgesteld. Hij is de Schepper van meer dan dit sterfelijke bestaan dat wij hier op aarde meemaken. Een ander bestaan, een ongedachte vorm, niet onze cellen die verouderen en afsterven en een aantal malen vernieuwd worden tot de rek eruit is en het einde definitief. Nee, niet definitief, want de Schepper heeft meer op zijn repertoire dan wat biologen tot nu toe in kaart hebben kunnen brengen. De beste natuurkundigen beseffen dat: dat er maar een fractie in kaart is gebracht van wat er is. Omdat wij nooit kunnen alles overzien. Wat er voor andere dimensies zijn, wat er buiten onze moleculen en atomen nog meer zou kunnen bestaan. Wij leven immers in deze tijd, in deze wereld, in de dimensies die wij kennen, en verder kunnen we niet kijken. De leerlingen hadden op de berg zijn verheerlijking gezien, zijn hemelse gedaante van na Pasen al even mogen aanschouwen, en ze wisten niet wat ze moesten zeggen. Zouden wij dat weten? Of zouden wij bij dat lege graf anders hebben kunnen reageren dan die verschrikte vrouwen? Het is te groot voor ons, wij kunnen er niet bij. We kunnen alleen tot ons laten doordringen wat op den duur tot die vrouwen doordrong: dat er nog meer is dan dit aardse leven en onze aardse dood. Zoals de profeet Ezechiël in een visioen zag, dat dorre doodsbeenderen niet het laatste beeld van ons menselijk bestaan zijn; daarna kan er toch nog weer iets komen, iets heel anders. Waar Jezus met Pasen deel aan heeft gekregen, en waar ook wij, achter Hem aan, deel aan mogen krijgen. Zijn trouw aan de mensen voor wie hij kwam, trouw tot in de dood, is door God bekroond met nieuw leven, ongedacht. Tegenover de machten van het kwaad en de dood stelde de Heer alleen zijn onmacht. Die machten roken de overwinning (dachten ze), maar toen proefden ze juist hun nederlaag: de dood zelf werd overwonnen. Dus toen de onschuldige alle schuld van ons mensen op zich nam en de schande onderging van het kruis, werd in feite niet hij te schande gezet, maar de machten die uit waren op zijn ondergang. Toen alles op aarde duister werd, brak het licht van de hemel door. Dat is een ontroerend detail in Marcus’ vertelling: die zonsopgang, als de vrouwen op weg gaan naar het graf. Daardoor weet je al dat de hemel zich ermee bemoeit en dat het anders afloopt dan op aarde gedacht wordt. Zoals in het slot van de beroemde Harry Potter boeken en films, waarin de strijd met de Heer van de Duisternis zich in de nacht afspeelt. Het gaat op leven en dood, en dan opeens schijnen de eerste stralen van de ochtendzon over de vechtenden, en je weet: nu verandert alles. De schrijfster, trouw kerkganger in de Anglicaanse kerk, kent haar klassieken, ook het evangelie van Marcus met juist dit decor dat ons al een hint geeft. De zon gaat op. Daarom verkondigen alle Ierse hoogkruisen, met die zonnecirkel om het kruis heen, dat de Heer is opgestaan. En net als op Oosters-orthodoxe iconen wordt de Heer ook nooit gestorven afgebeeld, Hij staat rechtop, kijkt ons aan en zegent ons met naar ons uitgebreide handen. En eigenlijk zegt die cirkel, die stralenkrans dat al; en als je het evangelie van Marcus leest, begrijp je dat: hier zie je de zon van Pasen. Nog een ontroerend detail: de engel zegt de vrouwen naar de leerlingen èn naar Petrus te gaan. Misschien dacht u nog: maar Petrus hoort toch gewoon bij die leerlingen? Nou, dat is het nu juist: het laatste wat we hiervóór hoorden over Petrus, was dat hij driemaal zijn Heer verloochende. Het is dus maar de vraag of Petrus er nog bij hoort. Maar wat de boodschapper namens de opgestane Heer te zeggen heeft, neemt meteen die zorg weg: zeg aan de leerlingen èn aan Petrus. Als Petrus de zon van Gods liefde verduisterd had, dan is het licht van deze zon oneindig veel sterker dan de angst waarmee hij voor zijn eigen hachje had gekozen. De levende Heer is een eindeloos vergevende Heer. In Galilea zal Hij zich laten zien aan al zijn leerlingen, inclusief Petrus. Hij zal hen opdragen over de wereld te gaan, met de boodschap van Gods liefde en vergeving en redding, sterker dan de dood. De boodschap van de lichtvorst, de ontluisterde die nu in zijn luister hersteld is, en wiens heerlijkheid alles overtreft wat er op aarde te zien was. Die heerlijkheid gaat op over ons allen. Zijn liefde en vergeving zullen sterker zijn dan onze aardse dood. Wij die hem volgen, wij zullen delen in zijn luister, daar soms al iets van proeven in dit leven, op alle momenten dat zijn licht doorbreekt in ons duister; en eenmaal zullen we door het donker van de dood gaan en voorgoed weten waarom hij altijd is afgebeeld als de zon: als we omstraald worden door eeuwig licht, wij en allen die ons zijn voorgegaan. Niets wat zij deden ‘in de Heer’, en niets wat wij doen ‘in Hem’, in zijn invloedssfeer, in zijn kracht, is tevergeefs – alles doet mee, nu en eeuwig, alles zal er zijn in zijn Koninkrijk. Glorie aan de Vader en de Zoon en de heilige Geest. Amen.